Nauka zawodu
Cech Rzemiosł Wielobranżowych w Rzeszowie pośredniczy w zawieraniu umów pracę w celu przygotowania zawodowego w następujących zawodach:
- Blacharz samochodowy
- Ślusarz
- Mechanik pojazdów samochodowych
- Elektromechanik pojazdów samochodowych
- Lakiernik Samochodowy
- Stolarz
- Murarz-tynkarz
- Monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie
- Elektryk
- Monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych
- Cukiernik
- Piekarz
- Wędliniarz
- Fryzjer
- Kucharz
Teoretyczną naukę zawodu uczniowe (pracownicy młodociani) pobierają m.in. w następnych szkołach:
– fryzjer (aktualnie brak naboru)
– Mechanik pojazdów samochodowych
– Elekromechanik pojazdów samochodowych
– Blacharz samochodowy ( z uwzględnieniem podstaw lakiernictwa)
– piekarz
– cukiernik
– kucharz
Nauka zawodu w zakładzie rzemieślniczym
Zakłady rzemieślnicze zrzeszone w Cechu Rzemiosł Wielobranżowych w Rzeszowie obok działalności gospodarczej tradycyjnie zajmują się szkoleniem uczniów. Nauka zawodu składa się z dwóch, równolegle realizowanych części:
– części praktycznej realizowanej w zakładzie rzemieślniczym;
– części teoretycznej realizowanej w branżowej szkole I stopnia lub na kursach dokształcających organizowanych przez Izbę Rzemieślniczą w Rzeszowie.
Podstawą organizacji praktycznej nauki zawodu jest umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego, podpisywana pomiędzy pracodawcą – rzemieślnikiem, a uczniem – pracownikiem młodocianym.
W związku z zawartą umową o pracę i faktem uczęszczania do branżowej szkoły I stopnia młody człowiek posiada podwójny status prawny tj. ucznia i pracownika młodocianego lub wyłącznie pracownika młodocianego, jeśli dokształcanie teoretyczne realizowane jest w formie kursów dokształcających.
Celem nauki zawodu jest opanowanie przez ucznia – pracownika młodocianego umiejętności praktycznych i teoretycznych w zawodzie i potwierdzenie tych kwalifikacji zawodowych przez Świadectwo czeladnicze, które umożliwia absolwentowi zatrudnienie na stanowisku wymagającym kwalifikacji zawodowych na tzw. pierwszym poziomie. Egzaminy czeladnicze przeprowadzają komisje egzaminacyjne powołane przy Izbie Rzemieślniczej w Rzeszowie.
Podstawowym aktem prawnym regulującym sprawy zatrudniania pracowników młodocianych jest ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Dział IX Kodeksu pracy w całości poświęcony kwestiom zatrudniania młodocianych pracowników.
Szczegółowe przepisy dotyczące zasad odbywania przygotowania zawodowego ustala rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania.
Warunki podjęcia nauki zawodu w zakładzie rzemieślniczym
Młody człowiek zamierzający podjąć naukę zawodu w zakładzie rzemieślniczym musi spełniać następujące warunki:
• ukończony 15 rok życia, wyjątki:
– z osobą, która ukończyła ośmioletnią szkołą podstawową, niemająca 15 lat, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w roku kalendarzowym, w którym kończy 15 lat.
– z osobą niemającą 15 lat (z wyjątkiem osoby, o której mowa punkt wyżej), która ukończyła ośmioletnią szkołę podstawową, może być zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu, pod warunkiem przestawienia stosownego zaświadczenia z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej;
• ukończona szkoła podstwowa;
• stan zdrowia i dobre warunki fizyczne pozwalające na podjęcie nauki zawodu, a następnie pracy w tym zawodzie.
Na naukę zawodu mogą być przyjęci młodociani pracownicy w przedziale wiekowym od 15 do 18 lat.
Kandydat na ucznia przed zawarciem umowy o pracę w celu nauki zawodu ma obowiązek poddania się badaniom lekarskim. Badania powinny być potwierdzone odpowiednim zaświadczeniem, wydanym przez uprawnione do tego celu służby medyczne, stwierdzającym, że praca w danym zawodzie nie zagraża zdrowiu młodego człowieka, ani nie ma przeciwwskazań do wykonywania prac wchodzących w zakres nauczanego zawodu.
Wymagane kwalifikacje uprawniające do szkolenia uczniów
Zajęcia praktycznej nauki zawodu z młodocianymi pracownikami mogą prowadzić pracodawcy lub zatrudnieni przez nich pracownicy posiadający odpowiednie kwalifikacje zawodowe i pedagogiczne, czyli status instruktora praktycznej nauki zawodu.
Wymagania, jakie powinni spełniać instruktorzy praktycznej nauki zawodu zawarte zostały w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu.
Zajęcia praktyczne z młodocianymi pracownikami mogą prowadzić osoby, które posiadają:
• co najmniej tytuł mistrza w zawodzie, którego będą nauczać, lub w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, którego będą nauczać i przygotowanie pedagogiczne wymagane od nauczycieli, określone w odrębnych przepisach, lub ukończony kurs pedagogiczny, organizowany na podstawie odrębnych przepisów, którego program został zatwierdzony przez kuratora oświaty i obejmował łącznie co najmniej 70 godzin zajęć z psychologii, pedagogiki i metodyki oraz 10 godzin praktyki metodycznej, albo ukończony przed dniem 6 stycznia 1993 r. kurs pedagogiczny uprawniający do pełnienia funkcji instruktora praktycznej nauki zawodu.
• instruktorzy praktycznej nauki zawodu, nie posiadający tytułu mistrza w zawodzie, powinni posiadać przygotowanie pedagogiczne lub ukończony kurs pedagogiczny, o których mowa wyżej oraz:
– świadectwo dojrzałości technikum lub szkoły równorzędnej albo świadectwo ukończenia szkoły policealnej lub dyplom ukończenia szkoły pomaturalnej lub policealnej i tytuł zawodowy w zawodzie pokrewnym do zawodu, którego będą nauczać oraz co najmniej trzyletni staż pracy w zawodzie, którego będą nauczać, lub
– świadectwo dojrzałości liceum zawodowego i tytuł robotnika wykwalifikowanego lub równorzędny w zawodzie, którego będą nauczać, oraz co najmniej czteroletni staż pracy w tym zawodzie nabyty po uzyskaniu tytułu zawodowego, lub
– świadectwo dojrzałości liceum ogólnokształcącego, liceum technicznego, technikum kształcącego w innym zawodzie niż ten, którego będą nauczać, lub średniego studium zawodowego i tytuł robotnika wykwalifikowanego lub równorzędny w zawodzie, którego będą nauczać, oraz co najmniej sześcioletni staż pracy w tym zawodzie nabyty po uzyskaniu tytułu zawodowego, lub
– dyplom ukończenia studiów wyższych na kierunku (specjalności) odpowiednim dla zawodu, którego będą nauczać, oraz co najmniej trzyletni staż pracy w tym zawodzie nabyty po uzyskaniu dyplomu lub dyplom ukończenia studiów wyższych na innym kierunku (specjalności) oraz co najmniej sześcioletni staż pracy w zawodzie, którego będą nauczać.”
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego
Wszelkie formalności związane z zatrudnieniem młodocianego pracownika w celu nauki zawodu najlepiej załatwiać w cechu. Przepisy prawne ustalają, jakie elementy musi zawierać umowa o pracę z młodocianym tj.
• rodzaj przygotowania zawodowego: nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy,
• czas trwania nauki zawodu oraz okres przyuczenia
• miejsce odbywania przygotowania zawodowego,
• sposób realizacji obowiązku szkolnego,
• wysokość miesięcznego wynagrodzenia.
oprócz tego umowa powinna zawierać także:
• czy umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony czy też określony,
• sposób ponoszenia kosztów dokształcania teoretycznego młodocianego,
• rodzaj kwalifikacji zawodowych i pedagogicznych osoby szkolącej.
Generalnie umowy o pracę w celu nauki zawodu zawierane są na czas nieokreślony, ale jeśli zakład rzemieślniczy zatrudnia więcej uczniów, niż wynika to z jej potrzeb to umowy mogą być zawarte na czas określony.
Młodociani, którzy w okresie nauki zawodu ukończyli 18 lat, do czasu zakończenia nauki traktowani są, jako pracownicy młodociani. W okresie nauki zawodu młodociany musi się dokształcać w branżowej szkole I stopnia lub na kursach dokształcających.
Umowę o pracę w celu nauki zawodu podpisują: pracodawca – właściciel zakładu rzemieślniczego oraz uczeń – młodociany pracownik i dodatkowo jego prawny opiekun.
Umowy dla młodocianych dokształcających się w szkołach zawodowych należy zawierać w okresie przyjmowania kandydatów do szkół branżowych I stopnia. W przypadku, gdy młodociany dokształca się w systemie pozaszkolnym podpisanie umowy może nastąpić w innym terminie.
Rozwiązanie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego może nastąpić za wypowiedzeniem jedynie w przypadkach:(art 195 i 196 Kp)
• nie wypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania, pomimo stosowania wobec niego środków wychowawczych,
• ogłoszenia likwidacji lub upadłości zakładu,
• reorganizacji zakładu w taki sposób, że w jej wyniku niemożliwe jest zrealizowanie programu praktycznej nauki zawodu,
• stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy w danym zawodzie (np. ze względów zdrowotnych).
Umowa z młodocianym w każdym terminie może być rozwiązana jedynie w trybie wzajemnego porozumienia stron.
Wynagrodzenie pracownika młodocianego
Młodocianemu pracownikowi – uczniowi zawodu przysługuje prawo do wynagrodzenia za pracę.
Wysokość miesięcznego wynagrodzenia jest zróżnicowana i w zależności od roku nauki wynosi:
• I rok nauki nie mniej niż 5 %
• II rok nauki nie mniej niż 6%
• III rok nauki nie mniej niż 7%
przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale (ogłasza prezes GUS).
Wypłatę wynagrodzenia młodociany musi potwierdzić na liście płac.
Dokumenty do pobrania:
Wykaz zakładów rzemieślniczych zrzeszonych w Cechu Rzemiosł Wielobranżowych w Rzeszowie przyjmujących uczniów na zajęcia praktycznej nauki zawodu w ramach przygotowania zawodowego młodocianych.
